Οι Αρχαιολογικοί Χώροι

Είναι πραγματικά σπάνια η συσσώρευση τόσο σημαντικών αρχαιολογικών χώρων και μνημείων σε μια μόνο περιοχή, στην οποία τα ιστορικά στοιχεία συνθέτουν μια εξαιρετική διαδρομή από την αρχαιότητα μέχρι το Βυζάντιο και από την οθωμανική περίοδο μέχρι το σήμερα.

Επισκέψου τα σημεία ιστορικής αναφοράς και τους αρχαιολογικούς μας χώρους και ξαναζωντάνεψε την ιστορία και το παρελθόν:

  • Την ελληνιστική πόλη των Σταγείρων
  • Τη Μονή Ζυγού
  • Την περιοχή της χερσονήσου του Ξέρξη
  • Την Αρχαία Άκανθο
  • Το Ιερό της Αρχαίας Ουρανούπολης
  • Τα Σιδηροκαύσια
  • Το Κάστρο Νέπωσι στο Παλαιοχώρι

Aκολούθησε τους υπάρχοντες αρχαιολογικούς περιπάτους, ή δημιούργησε το δικό σου!

Η ελληνιστική πόλη των Σταγείρων

Χτισμένη πάνω στην κατάφυτη χερσόνησο «Λιοτόπι», 500 μέτρα νοτιο-ανατολικά της Ολυμπιάδας, καταλαμβάνει και τους δύο λόφους της μικρής χερσονήσου. Η θέση της πόλης, που αποτελεί τη γενέτειρα του Αριστοτέλη, είναι καταπληκτική : με θέα τις αμέτρητες, πράσινες και λευκές παραλίες της Ολυμπιάδας είναι ένας από τους ιστορικά σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας.

Ιδρύθηκε το 655 π.Χ. από Ίωνες αποίκους της νήσου Άνδρου, ενώ λίγο αργότερα έφτασαν σε αυτήν και άποικοι από τη Χαλκίδα. Μετά τους περσικούς πολέμους τα Στάγειρα έγιναν μέλος της Α’ Αθηναϊκής Συμμαχίας, συνεισφέροντας στο κοινό ταμείο. Κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο και συγκεκριμένα το 424 π.Χ., η πόλη αποστάτησε από τους Αθηναίους και συμμάχησε με τους Σπαρτιάτες. Το γεγονός εξόργισε τους πρώτους, οι οποίοι έσπευσαν να την πολιορκήσουν, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Αργότερα τα Στάγειρα προσχώρησαν στο Κοινό των Χαλκιδέων. Το 349 π.Χ. η πόλη πολιορκήθηκε και στη συνέχεια υπέκυψε στο βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο Β’, ο οποίος την κατέστρεψε ολοσχερώς για την επανιδρύσει λίγα χρόνια αργότερα, προς τιμήν του Αριστοτέλη. Φαίνεται όμως πως αυτή η καταστροφή σηματοδότησε την αρχή της παρακμής της πόλης. Έτσι, ο γεωγράφος Στράβων, που έζησε στα χρόνια του Χριστού, σημειώνει ότι στην εποχή του τα Στάγειρα ήταν ήδη ερειπωμένα.

Μάθε περισσότερα: Δήμος Αριστοτέλη | Αρχαία Στάγειρα (dimosaristoteli.gr)

Επισκέψου τα Αρχαία Στάγειρα! Τόλμησε να χαθείς στα «αρχαιολογικά» μονοπάτια και στην πλούσια βλάστηση, να δεις όλα τα αρχαιολογικά ευρήματα στους δύο λόφους και – αν είναι καλοκαίρι – να τελειώσεις την επίσκεψη αυτή με κολύμπι στις παραλίες γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο! Πραγματικά, πρόκειται για εμπειρία!

Αρχαιολογικοί χώροι

στην Ανατολική Χαλκιδική

συσσώρευση τόσο σημαντικών αρχαιολογικών χώρων και μνημείων σε μια μόνο περιοχή

Η Μονή Ζυγού

Πρόκειται για την ανασκαφή της άλλοτε αγιορείτικης Μονής Ζυγού, που βρίσκεται 40 μέτρα έξω από τη σημερινή οριογραμμή του Αγίου Όρους – γνωστή σε όλους ως το μοναδικό αγιορείτικο μοναστήρι που μπορούν πλέον να επισκεφθούν γυναίκες!

Η πρώτη γνωστή αναφορά «του Ζυγού» στη χερσόνησο του Άθω προέρχεται από έγγραφο του 942. Το 958 ο όσιος Αθανάσιος, ο μετέπειτα ιδρυτής της Ιεράς Μονής Μεγίστης Λαύρας, πρωτοεμφανιζόμενος στον Άθω «γίνεται προς το Ζυγώ ούτω καλουμένω», όπου άρχισε την αθωνική άσκησή του, υποτασσόμενος σε γέροντα ασκητή της περιοχής.
Το 991 φαίνεται ότι είχε ιδρυθεί ήδη η Μονή Ζυγού, για την οποία η πρώτη σαφής μαρτυρία είναι μόλις του 996. Ήταν αφιερωμένη στον Προφήτη Ηλία.
Αν και κατά τον 11ο αιώνα η Μονή ήταν μία από τις σημαντικότερες αθωνικές μονές, το 1199 ήταν ήδη έρημη και παραχωρήθηκε ως μετόχι, από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Γ’ Άγγελο, στην επανασυσταθείσα, τότε, μονή του Χελανδαρίου. Γύρω στο 1206, φαίνεται ότι εγκαταστάθηκε στο κάστρο του Ζυγού ένας Φράγκος άρχοντας με τους στρατιώτες του, ο οποίος εξορμούσε από εκεί και λεηλατούσε το Άγιον Όρος, ώσπου, περί το 1211, με παρέμβαση του Πάπα της Ρώμης, εκδιώχθηκε από την περιοχή. Γι αυτόν το λόγο τα ερείπια της Μονής είναι γνωστά σήμερα ως «Φρακγόκαστρο».

Πρόκειται για το μοναδικό παράδειγμα μεγάλης αγιορείτικης μονής, της οποίας η δομή μπορεί να μελετηθεί χωρίς τα κωλύματα των μεταγενέστερων οικοδομικά φάσεων και της λατρευτικής χρήσεως. Επισημαίνεται ότι η εντός των τειχών επιφάνεια ανέρχεται στα 5,5 στρέμματα και τα τείχη ενισχύονται με 11 πύργους. Το κάστρο αποτελείται από 5, τουλάχιστον, οικοδομικές φάσεις – όλες παλαιότερες του 1211.

Το κείμενο είναι παρμένο από το booklet της 10ης εφορίας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, το οποίο θα σου δοθεί κατά τη διάρκεια της επίσκεψής σου σε αυτήν.

 

Μάθε περισσότερα: Δήμος Αριστοτέλη | Μονή Ζυγού (dimosaristoteli.gr)

Απέχει περίπου 1000 μέτρα από την Ουρανούπολη, αποτελεί το τέλος ενός χαρτογραφημένου αρχαιολογικού περιπάτου, που αρχίζει από τον Πύργο Προσφορίου της Ουρανούπολης, αλλά και σταθμό μιας υπέροχης, χαρτογραφημένης περιπατητικής και ποδηλατικής διαδρομής – του Προαθωνικού Περιπάτου.

Οι γυναίκες (που δεν μπορείτε να επισκεφθείτε αγιορείτικες μονές) θα κατανοήσετε πλήρως τη λειτουργία μιας Ιερής Μονής και οι άνδρες θα νιώσετε την ανάγκη πραγματοποίησης μιας προσκυνηματικής επίσκεψης στη μοναδική στον κόσμο μοναστική πολιτεία!
Λίγα μέτρα πιο πέρα από τη Μονή βρίσκονται τα χερσαία «σύνορα» του Αγίου Όρους. Ο διαχωριστικός τείχος, ο Αρσανάς της Μονής Χρωμίτσας, η πλούσια βλάστηση σε συνδυασμό με τα γαλήνια νερά του κόλπου του Αγίου Όρους, η ηρεμία και η γλυκιά ησυχία θα σε «βάλουν» αμέσως στο κατανυκτικό, αγιορείτικο κλίμα.

 (Τιμή εισιτηρίου 2€)       

Η αρχαία Άκανθος

Η αρχαία Ακανθος απλωνόταν σε τρεις λόφους του όρους Στρατονικού σε μία έκταση 560 στρεμμάτων, περίπου 600 μέτρα νοτιοανατολικά από τον οικισμό της Ιερισσού. Η τειχισμένη πόλη πήρε το όνομά της είτε από από τα πολλά αγκάθια της περιοχής, είτε από τον ακανθοειδή σχηματισμό της οχύρωσης. Συστηματική ανασκαφή δεν έχει γίνει. Κάποιοι από τους περιηγητές του περασμένου αιώνα αναφέρουν την ύπαρξη αρχαίου μόλου στο λιμάνι της πόλης. Πράγματι, τα σημερινά ίχνη της αρχαίας Ακάνθου αρχίζουν από την παραλία της Ιερισσού, όπου σώζονται απομεινάρια του κρηπιδώματος του αρχαίου λιμανιού. Από τα ερείπια τα πιο εντυπωσιακά είναι τα τείχη της ακρόπολης, αφού διασώζονται τμήματα με ύψος έως και 8 μέτρα!
Τα ορατά λείψανα είναι κυρίως τμήματα από την οχύρωση της πόλης, από τα τείχη και ένα εντυπωσιακό τμήμα της ακρόπολης. Επίσης, διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη και οικοδομικά απομεινάρια ελληνιστικών χρόνων, δημόσια κτίσματα, σπίτια και η θεμελίωση ενός ναού -πιθανότατα της θεάς Αθηνάς- στην κορυφή λόφου.

ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
Θαυμάσιος είναι ο περίπατος στους τρεις λόφους όπου εκτεινόταν η αρχαία Ακανθος. Θα τον χαρείτε ιδιαίτερα την άνοιξη που ο τόπος είναι καταπράσινος. Ανεβαίνοντας ευθεία από την είσοδο του αρχαιολογικού χώρου θα δείτε το βυζαντινό καλντερίμι κι επάνω του μια οικία με εσωτερική αυλή που περιβάλλεται από δωμάτια. Κτίστηκε στα τέλη του 4ου αρχές 3ου αιώνα π.Χ. και καταστράφηκε τον 2ο αι. π.Χ. Οπως φαίνεται από τη δομή της, τη χαρακτηρίζει η απόλυτη αίσθηση του ιδιωτικού χώρου.

Συνεχίζοντας τη βόλτα ανεβαίνετε στον πρώτο λόφο όπου θα δείτε μια βυζαντινή εκκλησία, πιθανόν του 10ου αιώνα, κτισμένη με υλικά από αρχαίο κτίριο που καταστράφηκε από το σεισμό του 1932. Γύρω της έχουν βρεθεί κεραμικά της Πρώιμης εποχής του Σιδήρου. Περπατώντας προς τον δεύτερο λόφο θα παρατηρήσετε τμήματα του τείχους αριστερά σας και στη συνέχεια θα ανεβείτε στον τρίτο λόφο. Στην κορυφή του υπάρχουν τα θεμέλια εκατόμπεδου αρχαίου ναού (δηλ. μήκους 100 ποδών ή 30,48 μέτρων) κατά την ανασκαφή του οποίου βρέθηκαν ελάχιστα κινητά ευρήματα. Η θέα από εκεί είναι εξαιρετική.

ΤΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ
Μπορεί η αρχαία Ακανθος να μην έχει ανασκαφεί ακόμη σε μεγάλη έκταση, αλλά η έρευνα της νεκρόπολης έχει ξεκινήσει από το 1973. Εκτείνεται στο παράλιο τμήμα της Ιερισσού και μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί περισσότεροι από 600 τάφοι. Το νεκροταφείο χρησιμοποιήθηκε από την αρχαϊκή εποχή μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια, και στη συνέχεια, ίσως με κάποιες διακοπές, μέχρι το 17ο αι. π.Χ. Οι τάφοι βρίσκονται σε δύο ή τρία τουλάχιστον επάλληλα στρώματα, σε διάταξη συνήθως παράλληλη με την ακτογραμμή. Ενήλικες και παιδιά θάβονταν στον ίδιο χώρο, σύμφωνα με τα γνωστά ταφικά έθιμα της αρχαιότητας. Υπάρχουν διάφορα είδη, όπως ορθογώνιοι λάκκοι είτε απλοί είτε επενδεδυμένοι με πηλό ή πήλινες λάρνακες, απλές, ή με ανάγλυφη ή ζωγραφική διακόσμηση, κιβωτιόσχημοι και κεραμοσκεπείς τάφοι. Καταγράφηκαν, επίσης, εγχυτρισμοί, δηλαδή ταφές μέσα σε πιθάρια ή μικρότερα αγγεία, που αποτελούν και το μεγαλύτερο ποσοστό βρεφικών ή παιδικών ταφών.

Τα κτερίσματα εμφανίζουν μεγάλη ποικιλία. Τα περισσότερα είναι πήλινα αγγεία. Πολλά αποτελούσαν προσωπικά αντικείμενα των νεκρών, ή σχετίζονταν με τα επαγγέλματα και τις ασχολίες τους -μεταξύ αυτών, κοσμήματα, περόνες, πόρπες, καθρέφτες, στλεγγίδες, βελόνες, αγκίστρια, μαχαίρια, κ.λπ. Η παρουσία όπλων είναι μάλλον σπάνια. Πολύ συχνά, στους τάφους γυναικών, αλλά κυρίως παιδιών, βρίσκουμε πήλινα ειδώλια με τη μορφή χθόνιων θεοτήτων, ηθοποιών, ερωτιδέων, ανθρώπων, ζώων, κ.ά. Παρόμοια ταφικά έθιμα, τάφοι και ευρήματα συναντάμε και σε νεκροταφεία άλλων αρχαίων πόλεων της Μακεδονίας και της Θράκης.
Είναι εμφανείς οι επιδράσεις, οι πολιτισμικές επαφές και οι εμπορικές συναλλαγές με τις ελληνόφωνες πόλεις της Ανατολής, αλλά και με νησωτικά κέντρα του Αιγαίου, με την Εύβοια, την Αθήνα, την Κόρινθο και τη Βοιωτία. Ανάμεσα στο αρχαίο νεκροταφείο και την πόλη ήταν εγκατεστημένα τα εργαστήρια της Ακάνθου, όπου μεταξύ άλλων κατασκευάζονταν αμφορείς για τη μεταφορά του γνωστού από τις αρχαίες πηγές «ακάνθιου οίνου».

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Η αρχαία Άκανθος βρισκόταν στον Στρυμονικό κόλπο, στη ρίζα της χερσονήσου του Άθωνα, στον σημερινό κόλπο της Ιερισσού, κοντά στη διώρυγα του Ξέρξη. Τόσο ο Στράβωνας (7,331), όσο και ο Θουκυδίδης (4,84), την αναφέρουν ως αποικία των Ανδρίων. Σύμφωνα με τον Ευσέβιο και κάποια αρχαιολογικά δεδομένα, πιθανή χρονολογία ίδρυσής της είναι το 655 π.Χ. Γενικότερα είναι αποδεκτό ότι ιδρύθηκε γύρω στα μέσα του 7ου αιώνα από Ιωνες αποίκους της Άνδρου, ή της Άνδρου και της Χαλκίδας, συγχρόνως με την ίδρυση τριών άλλων γνωστών αποικιών στην περιοχή: της Σάνης (Νέα Ρόδα), των Σταγείρων και της Αργίλου λίγο βορειότερα, της παλιότερης ελληνικής αποικίας στην περιοχή του Στρυμόνα. Η οικονομία της βασιζόταν στον ορυκτό και δασικό της πλούτο, καθώς και στα γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα που διακινούνταν από το λιμάνι της.

Ο Ηρόδοτος (6,44) αναφέρει ότι η πόλη το 490 π.Χ. υποτάχτηκε στους Πέρσες του Μαρδόνιου. Κατά την επόμενη Περσική εκστρατεία, το 480 π.Χ. πέρασε από εκεί ο Ξέρξης και υποχρεώθηκε να φιλοξενήσει τον τεράστιο στρατό του, γεγονός που σήμαινε την σχεδόν ολοκληρωτική οικονομική καταστροφή της. Οι κάτοικοι υποχρεώθηκαν να εργαστούν στην διάνοιξη της διώρυγας για να περάσει ο στόλος του Ξέρξη.

Μετά το πέρας των Μηδικών πολέμων η Άκανθος αποτίναξε τον περσικό ζυγό και έγινε φόρου υποτελής στους νικητές Αθηναίους. Ο Ξενοφών στα Ελληνικά του (5,2,11), μας πληροφορεί ότι το 424 π.Χ. πέρασε στα χέρια του Σπαρτιάτη στρατηγού Βρασίδα και παρέμεινε σύμμαχος των Λακεδαιμονίων μέχρι το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου. Στις αρχές του 4ου αιώνα τάχθηκε εναντίον της Ολύνθου και κατά συνέπεια κατά της σύστασης της Ολυνθιακής Συμπολιτείας.
Ακολούθησαν οι Μακεδόνες, με τον Φίλιππο τον Β’ το 348 π.Χ., οι οποίοι κατέλαβαν όλες τις πόλεις της Χαλκιδικής και τις διατήρησαν υπό την κυριαρχία τους μέχρι το 200 π.Χ. Τότε η Ακανθος καταστράφηκε ολοσχερώς από τον Ατταλο Α’ τον Σωτήρα και τους συμμάχους του Ρωμαίους, κατά τους πολέμους εναντίον του Μακεδόνα βασιλιά Φιλίππου του Ε’. Ο Ρωμαίος ιστορικός Τίτος Λίβιος αναφέρει (31,45) ότι ο ενωμένος στόλος και στρατός του Αττάλου και των Ρωμαίων την κατέλαβαν και τη λεηλάτησαν. Το 168 π.Χ., μετά την μάχη της Πύδνας, κατέληξε ως ρωμαϊκή κτήση και οι τελευταίες αναφορές στην πόλη φτάνουν μέχρι τα βυζαντινά χρόνια.

Η Άκανθος ήταν φημισμένη για το κρασί και το αλάτι της. Έλεγαν, μάλιστα, πως τα τζιτζίκια στην πόλη αυτή ήταν… άφωνα. Ετσι βγήκε η γνωστή αρχαιοελληνική παροιμία «Ακάνθιος τέττιξ», όπως αναφέρουν ο Μνασέας ο Πατρεύς και ο Σιμωνίδης.

ΤΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Σημαντική θέση στην ιστορία της πόλης καταλαμβάνουν τα νομίσματα που κυκλοφόρησε. Θεωρούνται από τα αρχαιότερα και πλέον καλαίσθητα ελληνικά νομίσματα της αρχαιότητας. Η Άκανθος έκοψε νομίσματα για πρώτη φορά το 530 π.Χ., με πρότυπο τον ευβοϊκό σταθμητικό κανόνα του αργύρου. Το τετράδραχμό της φέρει παράσταση λιονταριού που κατασπαράζει ένα βόδι, τον περίφημο ταυροκτόνο λέοντα. Στην πίσω πλευρά υπάρχει ένα έγκοιλο τετράγωνο διαιρεμένο σε τέσσερα όμοια τετραγωνίδια. Αργότερα, στο ίδιο νόμισμα προστέθηκε η επιγραφή «ΑΚΑΝΘΙΟΝ» στην πίσω όψη, μαζί με κάποια σύμβολα (άνθος ακάνθου, κ.ά.). Σε άλλα τετράδραχμα το λιοντάρι κατασπαράσσει έναν κάπρο -ίσως αυτά να κόπηκαν στα Στάγειρα, το λιμάνι των οποίων ονομαζόταν Κάπρος.

Στις δραχμές της Ακάνθου απεικονίζεται ταύρος γονυπετής, να στρέφει την κεφαλή προς τα πίσω. Στα τετρώβολα εικονίζεται πάλι λέων ή ταύρος. Σε διώβολα, η κεφαλή της Αθηνάς. Σε οβολούς η κεφαλή λέοντος αντωπού. Να σημειωθεί ότι όλα αυτά τα νομίσματα ήταν ασημένια. Μετά τα 424 π.Χ., όταν η Άκανθος προσχώρησε στο στρατόπεδο των Λακεδαιμονίων, άρχισε να κόβει ασημένια νομίσματα βάσει του φοινικικού σταθμητικού κανόνα. Και σ’ αυτά υπάρχει το λιοντάρι που κατασπαράσσει ταύρο, ενώ στην πίσω όψη υπάρχει η επιγραφή «ΑΚΑΝΘΙΟΝ» και το όνομα του εκάστοτε κυβερνήτη. Τετράδραχμα, τετρώβολα και τριώβολα φέρουν εμπρός ταύρο. Τα διώβολα εικονίζουν εμπρός την κρανοφόρο Αθηνά, με την επιγραφή «ΑΚΑΝ». Αυτά συνέχισαν να εκδίδονται έως το 400 π.Χ.

Μάθε επίσης για το Μεσαιωνικό Νεκροταφείο της Ιερισσού: Δήμος Αριστοτέλη | Μεσαιωνικό νεκροταφείο Ιερισσού (dimosaristoteli.gr) και αφιέρωσε ένα απόγευμα γι αυτήν την επίσκεψη! Μετά συνέχισε να ακολουθείς τον Ακάνθιο Περίπατο – μέχρι το Μαύρο Αλώνι. Η είσοδος είναι ελεύθερη και ο περιβάλλον χώρος εκπληκτικός. Η θέα στο ψαρολίμανο της Ιερισσού, στα παραδοσιακά καρνάγια και στον ομώνυμο κόλπο σας εγγυώνται ότι – εκτός από πολιτιστική ανάταση – θα νιώσεις ανάταση ψυχής!

Το Ιερό της Αρχαίας Ουρανούπολης – η αρχαία Σάνη

Ανάμεσα στο λιμάνι της Τρυπητής και στις χρυσές παραλίες του Ξηροποτάμου βρίσκονται τα ευρήματα του Ιερού της Αρχαίας Ουρανούπολης, που έχει διάρκεια ζωής από την αρχαϊκή ως την ελληνιστική εποχή και η ιστορία του συνδέεται με τις πόλεις Σάνη και Ουρανούπολη που ιδρύθηκε το 315 π.Χ. από τον Αλέξαρχο, τον αδελφό του βασιλιά της Μακεδονίας Κασσάνδρου. Στα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ. οι κάτοικοι της Σάνης έκτισαν το Ιερό εκτός των τειχών της πόλης. Όταν όμως ο Αλέξαρχος  ίδρυσε την Ουρανούπολη το τοποθέτησε μέσα σε αυτήν.

Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως σημαντικά ευρήματα:

  • έναν λιθοσωρό με ίχνη καύσης από τελετουργίες,
  • μαρμάρινα κεφάλια του Ήλιου,
  • ένα μαρμάρινο κεφάλι κοριτσιού,
  • ένα κτιστό θρανίο κατά μήκος του Ναού,
  • κλπ.

Μάθε περισσότερα: Δήμος Αριστοτέλη | Αρχαία Σάνη (dimosaristoteli.gr)

Η βόλτα σου μέχρι το Ιερό της Αρχαίας Ουρανούπολης αποτελεί μέρος της περιπατητικής διαδρομής «του Ξέρξη», καθώς και αρχαιολογικό περίπατο σε μια περιοχή ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς, κατά μήκος του Αθωνικού Κόλπου, απέναντι ακριβώς από την Αμμουλιανή.

Τα Σιδηροκαύσια

Στα βόρεια της προαθωνικής χερσονήσου, τον 9ο μ.Χ. αιώνα αναπτύχθηκαν τα «Σιδηροκαύσια», που πήραν το όνομά τους από τα μεταλλευτικά κοιτάσματα που υπήρχαν στην περιοχή αλλά και από την εκμετάλλευσή τους, η οποία εντάθηκε από τα πρώτα κιόλας χρόνια της οθωμανικής κατάκτησης.

Πιο συγκεκριμένα, σ’ όλα τα υψώματα του σημερινού οικισμού των Σταγείρων αναπτύχθηκε το φρουριακό συγκρότημα των «Σιδηροκαυσίων», το οποίο περιλαμβάνει τμήματα της οχύρωσης – κυρίως πύργους, ερείπια από οικίες και εργαστήρια, όπου γινόταν η εκμετάλλευση των μεταλλευμάτων.

Τα μεταλλεία των «Σιδηροκαυσίων» τελούσαν υπό τον έλεγχο του Σουλτάνου και αποτελούσαν (μαζί με τους οικισμούς) το «Κοινόν του Μαδεμίου», το οποίο έλεγχε η «Σύναξις» (Sabor). Πρόκειται για τα 20 ξακουστά «Μαδεμοχώρια», διοικούμενα από τον Μαδέμ-Αγά που συνέλεγε την ετήσια εισφορά προς την Υψηλή Πύλη.
Με το πέρασμα του χρόνου τα μεταλλεία παρήκμασαν, ώσπου κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821, τα «Μαδεμοχώρια» συμμετείχαν στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας και υπέστησαν μεγάλες καταστροφές από τους Οθωμανούς. Τότε διαλύθηκε το «Κοινόν του Μαδεμίου».

Σήμερα θα δεις όλα αυτά τα ευρήματα μέσα στο Άλσος του Αριστοτέλη και στο ύψωμα απέναντι από αυτό! Αυτόματα θα περάσει μπροστά από τα μάτια σου η τοπική ιστορία των οθωμανικών χρόνων!

Μάθε για το Άλσος εδώ: Δήμος Αριστοτέλη | Αλσος Αριστοτέλη (dimosaristoteli.gr)

Είσοδος (στο άλσος του Αριστοτέλη) : 2 €

Το Κάστρο Νέπωσι

Στην κορυφή ενός οχυρού λόφου, νότια του Παλαιοχωρίου, είναι κτισμένο ένα κάστρο, το «Καστέλλι», το μεγαλύτερο στη Χαλκιδική. Η μόνη σύνδεση του λόφου με το βουνό είναι ένα στενό απόκρημνο μονοπάτι. Βρέχεται από τρεις πλευρές από τον «παλαιοχωρινό λάκκο», βασικό παραπόταμο του Χαβρία, που ακούγεται βουερός στο βάθος χαράδρας 30 – 40 μέτρων. Περιβάλλεται σε μεγάλη ακτίνα από τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, με οργιαστική βλάστηση. Το κάστρο καταλαμβάνει έκταση 15 στρεμμάτων και περιστοιχίζεται από τείχος μήκους 800 – 1000 μέτρων περίπου και ύψους 4 – 5 μέτρων.

Το τείχος φαίνεται να έχει τρεις οικοδομικές φάσεις, που ξεχωρίζουν στο ύψος και δείχνουν πόσες φορές ανακατασκευάσθηκε μετά από καταστροφές. Κτίσθηκε κατά τον 5ο μ.Χ. αιώνα σε θέση κατοικημένη τουλάχιστον από το 1500 π.χ.. Το κάστρο έπαθε σοβαρές ζημιές, ίσως κατά τον 6ο αιώνα οπότε και εγκαταλείφθηκε.

 

Μάθε περισσότερα Δήμος Αριστοτέλη | Κάστρο Νέπωσι (dimosaristoteli.gr) και τόλμησε μία εξερευνητική περιήγηση στο Κάστρο Νέπωσι!

Θα νιώσεις τη μαγεία μιας πραγματικής αρχαιολογικής περιπλάνησης!

Περισσότερα για τον Πολιτισμό